Kamień kotłowy to problem, który dotyczy instalacji c.o. znajdujących się zarówno w domach jednorodzinnych, jak i budynkach wielorodzinnych. Nazywany jest on również kamieniem wodnym. W rzeczywistości jednak przez pojęcie to rozumie się twardy osad zlokalizowany w instalacjach wodnych. Najczęściej powstaje on wskutek termicznego rozkładu węglanu wapnia lub węglanu magnezu, znajdujących się w twardej wodzie. Powstaje on więc wszędzie tam, gdzie podgrzewana jest nieuzdatniona woda. W związku z tym osadza się on wewnątrz kotłów, bojlerów oraz innych zbiorników, w których gromadzona jest lub przez które przepływa woda. Co zrobić w sytuacji kiedy ten problem nas dotyczy? Jak usunąć kamień kotłowy z instalacji? Podpowiadamy.

Czym jest kamień kotłowy?

Pod pojęciem kamienia kotłowego rozumiemy kruchy osad w białym kolorze. Zazwyczaj taki kamień wytrąca się podczas gotowania lub podgrzewania wody. Dlatego często widoczny jest on na sprzęcie kuchennym, na przykład osadza się na dnie czajnika. Ten zbudowany z węglanu wapnia i węglanu magnezu osad często występuje jednak również w rurach. Szczególnie tych, przez które przepływa ciepła woda. 

Z tego powodu stanowi pewien problem dotyczący zwłaszcza instalacji c.o., ponieważ gdy w takim systemie w rurach osadzi się kamień kotłowy, by uzyskać pożądany efekt grzania, trzeba będzie wykorzystać więcej energii. To z kolei może powodować miejscowe niedogrzanie przestrzeni, wpływać na zmniejszenie wydajności urządzeń i powodować inne straty energetyczne, a także skutkować wyższymi rachunkami. Kiedy spora ilość kamienia kotłowego osadzi się w rurach, stanowi on dodatkową barierę w przekazywaniu ciepła i może doprowadzić do niedrożności systemu. Im więcej osadu znajdzie się na ścianach rurek, tym słabszy będzie przepływ wody. To z kolei może prowadzić do różnic w poziomie wody i skutkować różnego rodzaju awariami.

Jak powstaje kamień kotłowy?

Jak wiadomo, kamień kotłowy to kruchy i twardy osad mineralny, który powstaje z jonów i minerałów oraz ich związków rozpuszczalnych w wodzie. Może się wytworzyć poprzez dwie ścieżki krystalizacji. Zalicza się do nich:

• krystalizację heterogeniczną, czyli powierzchniową,
• krystalizację homogeniczną, inaczej nazywaną w masie, czyli cieczy.

Do wytworzenia się kamienia kotłowego dochodzi wtedy kiedy stężenie trudno rozpuszczalnej soli wapnia lub magnezu przewyższa jej rozpuszczalność w wodzie. Z takim zdarzeniem mamy do czynienia zazwyczaj wtedy kiedy zmienia się pH cieczy, ale też jej temperatura. Takiemu zjawisku sprzyja także odgazowanie lub zmiana ciśnienia. Wszystkie te parametry wpływają na rozpuszczalność soli.

Jakie dostępne są metody usuwania kamienia kotłowego?

Wiele osób szuka skutecznych metod usuwania osadu związków magnezu i wapnia. Warto wiedzieć, że istnieje kilka sposobów, za pomocą których można zniwelować kamień kotłowy. Oczyszczanie instalacji z tego osadu może nastąpić w różnych formach. Obecnie stosuje się kilka metod usuwania kamienia kotłowego, które mogą wpływać na trwałość instalacji, z jakiej usuwany jest ten osad. Wśród nich wyróżnia się:

• metodę fizyczną, która polega na wprowadzeniu do instalacji sygnału pola elektromagnetycznego. Zwykle dociera on nawet do daleko oddalonych elementów takiego systemu,
• metodę mechaniczną, która polega na oddziaływaniu siłą przez różne czynniki. Zalicza się do nich wysokie ciśnienie cieczy czy zeskrobywanie,
• metodę chemiczną, w której wykorzystuje się specjalne preparaty zawierające odpowiednio dopasowane środki chemiczne. Nie jest ona jednak zawsze możliwa do zastosowania, ponieważ niektóre związki mogą niekorzystnie wpływać na materiał, z jakiego wykonana jest instalacja.

Dodatkowo warto wiedzieć o tym, że wśród wymienionych metod usuwania kamienia kotłowego, wyłącznie praktyka fizyczna może być przeprowadzona w trakcie standardowej pracy instalacji. Pozostałe techniki wymagają wyłączenia systemu z użytkowania na pewien czas.

Jak zapobiegać powstawaniu kamienia kotłowego w instalacji?

Ze względu na to, że zazwyczaj lepiej jest zapobiegać niż leczyć, zanim jeszcze zetkniemy się z problemem kamienia kotłowego, na przykład w instalacji w nowym mieszkaniu lub domu, warto zainteresować się możliwościami zapobiegania tworzenia się tego typu osadu. Istnieje kilka metod, które możemy zastosować, by przeciwdziałać powstawaniu kamienia kotłowego. Zalicza się do nich:

• uzdatnianie wody w taki sposób, by nie tworzył się w niej twardy osad, 
• usuwanie z wody minerałów tworzących kamień kotłowy.

Ta pierwsza technika jest znacznie szybsza i tańsza. Dlatego jest najczęściej wykorzystywana zarówno przez użytkowników indywidualnych, jak i przedsiębiorstwa. Pamiętajmy jednak, że to brak równowagi węglanowo-wapniowej jest najczęstszą przyczyną krystalizacji węglanu wapnia, czyli kamienia kotłowego.

Artykuł sponsorowany